همراه با مرکز تخصصی تفسیر حوزه، از غربت نسبی تا روزهای شکوفایی

به گزارش مباحث به نقل از ایکنا، پا در کوچه آمار خیابان صفائیه قم که می‌گذاری، نرسیده به دفتر آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی، ساختمانی چهار طبقه است که طبقه تحتانی آن، مرکز تخصصی شیعه‌شناسی و سه طبقه دیگر محل برگزاری کلاس‌های مرکز آموزش تخصصی تفسیر و علوم قرآن است.

این مرکز با عنوان «مدرسه علمیه و حسینیه امام حسین(ع)» به دستور آیت‌الله‌العظمی مکارم شیرازی در سال ۶۸ بنا شد که زمین آن و مقداری از بنای آن توسط مرحوم حاج غلامعلی خرمی، اهدا و فعالیت علمی مدرسه نیز از سال ۱۳۷۰ آغاز شد.

تربیت ۱۵۰۰ طلبه در رشته تفسیر

ساختمانی قدیمی مدرسه تفسیر اگرچه کلاس‌هایی دارد که بیشتر از آن که کلاس باشد به حجره می‌ماند، اما در مدت فعالیتش بیش از هزار و ۵۰۰ طلبه را در تفسیر و علوم قرآنی پرورش داده و قرآن‌پژوهان برجسته‌ای را تربیت کرده است که امروز هر کدام در مراکز آموزش عالی و حوزوی منشا اثر هستند و به تدریس و تحقیق در امور قرآنی مشغول.

حجت‌الاسلام والمسلمین محمد صادقی، معاون آموزش مدرسه تخصصی تفسیر در گفت‌وگو با ایکنا درباره فعالیت‌های این مدرسه می‌گوید: این مدرسه برای تربیت دانش‌پژوه در سطح چهار راه‌اندازی شد و ۹ دوره نیز پذیرش داشت، اما بعد از ۹ دوره، بخشنامه از طرف حوزه آمد که باید سطح سه و بعد از مدتی هم سطح دو راه‌اندازی شود. از این رو دو مقطع نیز اضافه شد.

وی اظهار کرد: جذب طلاب سطح چهار البته در چند سال اخیر به دلایلی از جمله کمبود سرفصل و استاد متوقف شد، ولی مدرسه هم‌اکنون مجددا فعالیت در این سطح را از سر گرفته است.

صادقی عنوان کرد: هر مقطع مدرسه از ۵ تا شش ترم است که دو سال و نیم تا سه سال نیز زمان می‌برد و بعد نوبت به تحقیقات پایانی و پایان‌نامه می‌رسد که بنا بر این است که تحقیقات به روز و کاربردی باشد، زیرا مسئولان مدرسه معتقدند پژوهش مکمل آموزش است، به همین دلیل هم تحقیقات ترمی و درسی به عنوان موضوعی جدی در این مدرسه مورد توجه قرار دارد.

تربیت قرآن‌پژوهان برجسته

به گفته صادقی، هدف از ایجاد این مدرسه، ترویج فرهنگ امیدبخش قرآنی در جامعه و نهادینه کردن آن با پرورش استادان فرهیخته و انتشار آثار آنان است که خروجی‌های این مدرسه نیز عمدتا در سطح چهار هستند و در مراکز علمی مانند دانشگاه قم، جامعه المصطفی(ص)، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی و … فعالیت دارند که افراد برجسته‌ای مانند حجج اسلام فاکر میبدی، مودب، رستم‌نژاد و … نمونه‌ای از آنان هستند.

معاون آموزش مدرسه تخصصی تفسیر درباره آثار برجسته و نشست‌های برگزار شده توسط محققان مدرسه بیان کرد: چندین نشست تاکنون با اذن آیت‌الله‌العظمی مکارم درباره تفسیر نمونه برگزار شده که ماحصل و خروجی آن کتاب «زن در تفسیر نمونه» است که در آینده نزدیک رونمایی خواهد شد.

صادقی با بیان اینکه کتاب‌های زیادی توسط محققان مرکز منتشر شده است، اظهار کرد: آیات‌الاحکام آقای فاکر میبدی و تفسیر ترتیب نزولی آقای بهجت‌پور نمونه‌ای از آثار فاخر این مجموعه به شمار می‌رود.

نشست‌های علمی مرکز تفسیر رونق می‌گیرد

همچنین حجت‌الاسلام والمسلمین ملکی، رئیس مرکز تخصصی تفسیر که همزمان مدیریت مدرسه معصومیه(س) را نیز برعهده دارد، از برنامه‌های در دست اقدام و آینده مرکز می‌گوید و ادامه می‌دهد: نشست‌های علمی اگرچه قبلا هم به صورت کمرنگ بوده است، رونق بیشتر خواهد گرفت و تلاش داریم به تناوب هر دو هفته یا ماهی یکبار این نشست‌ها را برگزار کنیم.

وی اظهار کرد: در دو سه ماه آینده نشست و گردهمایی فارغ‌التحصیلان را خواهیم داشت که برای اولین بار برگزار می‌شود تا افراد حاضر به تبادل آراء و تجربیات خود بپردازند.

ملکی با بیان اینکه برگزاری همایش اقدامی جدید است که در گذشته وجود نداشت، تصریح کرد: فعال‌سازی سایت مرکز از اقدامات بسیار خوب و جدی است که تاحدودی انجام شده و به روزتر خواهد شد.

رویکرد پژوهش‌محوری؛ راهبرد مرکز تفسیر

وی با تاکید براینکه پژوهش‌محوری رویکرد اصلی ما در آموزش است بیان کرد: تاکنون نزدیک به ۸۰ پایان‌نامه در مرکز دفاع شده است، اما برنامه جدیدی که مدتی است آغاز کرده‌ایم، برگزاری دوره‌های تربیت مدرس و اردوهای آموزشی برای مدرسان مرکز است تا سطح آموزشی در مدرسه ارتقاء یابد.

وی با بیان اینکه کمبود فضا از مشکلات جدی در مرکز است، گفت: در طول سالیان اخیر در مرکز مجبور بودیم به علت کمبود «مدرس» کلاس‌ها را دو شیفته برگزار کنیم و طبیعتا این موضوع تاثیر خود را بر کیفیت و کمیت آموزش باقی می‌گذارد.

ایجاد مرکز تحقیقاتی

وی از راه‌اندازی موسسه و مرکز تحقیقاتی وابسته به مرکز تخصصی تفسیر خبر و ادامه داد: البته مشکلات مکان و فضا با انتقال به مدرسه در حال ساخت امام کاظم(ع) حل خواهد شد.

همچنین حجت‌الاسلام کاشی، مسؤل سایت مرکز درباره فعالیت‌های این سایت می‌گوید: یکی از کارهای خوب مرکز پاسخگویی به شبهات شناسایی شده در موضوعات مختلف قرآنی است که تاکنون به سه هزار شبهه پاسخ داده شده است.

کاشی ادامه داد: بیش از ۳۰۰ صفحه مطلب در سایت در زمینه‌های مختلف بارگذاری شده است و سایتی منحصر به فرد در آینده نزدیک خواهد شد که از امکاناتی مانند جستجوی موضوعی و کلمه‌ای و … نیز برخوردار است و می‌تواند خدمات قابل توجهی به علاقه‌مندان ارایه دهد.

مرکز تفسیر نهضت قرآنی ایجاد کرد

حجت‌الاسلام والمسلمین فاکر میبدی، رئیس سابق مرکز که مدت ۲۰ سال مدیریت این مرکز را برعهده داشته است، در گفت‌وگو ایکنا، با بیان اینکه مرکز تخصصی تفسیر از برکات حوزه بعد از انقلاب اسلامی محسوب می‌شود، تصریح کرد: این مرکز نهضت رویکرد به قرآن را ایجاد کرد و جای آن خالی بود.

وی در پاسخ به این سئوال که چه کارهایی دوست داشتید انجام شود، اما نتوانستید انجام دهید عنوان کرد: راه‌اندازی مرکز، اولین تجربه قرآن‌پژوهی در حوزه بود لذا کاستی‌های زیادی برای تحقق اهداف داشتیم که مکانی، زمانی و مالی بوده است.وی ادامه داد: پرداختن به فقه و اصول در نوبت صبح مرکز یکی از مشکلات بود؛ زیرا طلاب مجبور بودند صبح مشغول این دروس باشند و عصر دروس مرکز تفسیر را بگذرانند البته ابتدا در اعطای مدرک نیز مشکلاتی وجود داشت که به تدریج رفع شد.

وی ادامه داد: از دیگر مشکلاتی که در مرکز وجود داشت وارونگی نظام پذیرش بود زیرا مرکز از ابتدا در سطح چهار طلبه گرفت اما آنطور که بایست در قرآن متخصص شوند نشدند لذا اقدام به پذیرش در سطح سه و دو کردیم و الان در هر سه مقطع طلبه داریم.

فاکر میبدی به کارگیری فارغ‌التحصیلان مرکز و راه‌اندازی مجله را از جمله اهداف خود برشمرد که محقق نشد و گفت: انتشار مجله به علت مشکلات مالی امکان نیافت و به کارگیری فارغ‌التحصیلان در مراکز مختلف نیز به علت عدم همکاری مراکز مرتبط آنطور که ما می‌خواستیم پیش نرفت چون گاهی ما ۲۰ نفر را معرفی می‌کردیم اما فقط ۵ نفر جذب می‌شدند طبیعتا در انگیزه فارغ‌التحصیلان تاثیرگذار است.

وی در خاتمه با مثبت ارزیابی کردن فعالیت‌های مرکز در طول سال‌های تحصیل گفت: برخی مسایل به شرایط زمان و مکان باز می‌گردد که به مرور حل شده و یا می‌شود.