زندگی توأم با وهم و شهوت محصول از کار افتادگی عقل نظری و عملی است

به گزارش پایگاه خبری مباحث به نقل از خبرگزاری قرآنی ایکنا ,  آیت‌الله‌العظمی عبدالله جوادی آملی امروز ۲۵ بهمن ماه در درس تفسیر در مسجد اعظم با بیان اینکه نپذیرفتن حقایق توحیدی پایان تلخی دارد، گفت: یکی از نمونه‌های آن، سرنوشت فرعون است که به انکار خدا پرداخت.
وی ادامه داد: موسای کلیم براساس سوره طه و قصص فرمود: من از طرف رب العالمین آمده‌ام. فرعون گفت: رب شما کیست؟ موسی فرمود: رب ما رب‌العالمین است و فرعون می‌گوید: ما رب کل شیء و «رَبُّنَا الَّذِی أَعْطَى کُلَّ شَیْءٍ خَلْقَهُ ثُمَّ هَدَى»(آیه ۵۰ سوره طه) نمی‌شناسیم.
این مفسر قرآن با بیان اینکه دروغ‌باف و کذاب مورد عنایت الهی نیست، اظهار کرد: «ما علمتُ» که فرعون گفت دلالت بر این دارد که خدا نیست نه اینکه خدایی هست و من نمی‌دانم.

هدایت عام الهی

این مرجع تقلید با بیان اینکه خداوند هدایت عام دارد که هدی للناس است و آن را نصیب همه کرده با فرستادن قرآن، عقل، کتاب آسمانی و … عنوان کرد: ندای الهی به همه می‌رسد ولی برخی وضعیتی پیدا می‌کنند که وقتی ندایی را شنیدند و اذان داده شد دلشان برای نماز می‌تپد و بی قرار می‌شوند و کسی که گرایش دارد این نصیب او می‌شود و این هدایت ویژه نصیب همه افراد نمی‌شود. کسی که اهل اسراف و کذب باشد و گناه بدون پرهیزانجام بدهد از این هدایت برخوردار نیست.
این مفسر گفت: بارها تذکر دادیم که اضلال ابتدایی خداوند عدمی است و محال. اضلال کیفری دارد و اضلال کیفری وجودی است اما اضلال ابتدایی امری وجودی نیست. یعنی ممکن نیست به اینکه چیزی به نام ضلالت را به فردی بدهد، این امکان ندارد.

وی عنوان کرد: در آغاز سوره فاطر که بحث آن گذشت این است که در رحمت را خدا برای برخی باز می‌کند البته نماز شب و تهجد و نماز و … سر جای خود هست ولی به برخی نمی‌دهد وگرنه چیزی که گمراهی در قلب برخی ایجاد بکند این از سوی خدا رخ نمی‌دهد یعنی هدایت پاداشی را به همه نمی‌دهد.
وهم و غضب محصول هدایت نیافتگی

استاد حوزه علمیه اظهار کرد: انسانی که هدایت خدا به او نمی‌رسد در اندیشه با وهم و خیال و در انگیزه با شهوت و غضب زندگی می‌کند، چنین آدمی قهرا سقوط می‌کند به همین دلیل فرمود‌ه‌اند مسرف کذاب مفسر خوبی است برای آیه‌ای که فرمود خداوند مسرف مرتاب را گمراه می‌کند.
وی افزود: علم استدلالی و دانش مخصوص عقل نظری است ولی عقل عملی در کارکرد ایمان و عمل صالح به دست می‌آید که موجود مجردی است و کار آن هم مجرد است و با کار مجرد به علم شهودی می‌رسد و پایان آن رسیدن از علم الیقین به عین الیقین است.
این مفسر قرآن اظهار کرد: آنجا که حوزه و دانشگاه متولی کار هستند با موضوع و محمول سر و کار دارند و با علم نظری و سرانگشت اندیشه به اجتهاد می‌رسند و وقتی گره میان عقل و موضوع خورد فرد مجتهد و استاد می‌شود و اگر سرانگشت سالمی داشت و عصاره آن را با جان خود گره زد عقیده می‌شود که همان عقل عملی است.
رابطه عقیده با عقل عملی و نظری

وی تاکید کرد: این همه کرسی شیعه‌شناسی و اسلام‌شناسی توسط یک بهایی و یهودی تدرس می‌شود ولی اینها این حرف‌ها را باور ندارند و به آن معتقد نیستند بلکه آن را درس می‌دهند و در آن دکتر می‌شوند. کار آموزش گره زدن میان موضوع با مهمول است و به حوزه عمل کاری ندارد.
این مرجع تقلید عنوان کرد: ولی عقل عملی آن است که فرمودند«ما عبد به الرحمن و اکتسب به الجنان». عصاره علم اگر به جان گره خورد عقیده خواهد شد.
مقام امام علی(ع)

وی با بیان اینکه امام علی(ع) باب حکمت و علم رسول الله است تصریح کرد: در روایات فرمودند که «انا مدینه الحکم و انت علی بابها» و یا «انا مدینه العلم و علی بابها». ۸۰ درصد شرح نهج‌البلاغه برای اهل سنت است و هیچ کس این عبارت را زیرسؤال نبرده که پیامبر خطاب به حضرت علی(ع) فرمود هر چه که من می‌بینم و می‌شنوم تو می‌بینی و می‌شنوی الا اینکه تو نبی نیستی و من هستم؛ احدی نتوانسته این عبارات را منکر شود. علی یعنی این.

این مفسر قرآن ادامه داد: حضرت علی(ع) در قله است و دیگران برخی در مرتبه علم‌الیقین، برخی عین‌الیقین و برخی حق الیقین هستند و حق‌الیقین نیز با عقل عملی حاصل می‌شود. در اینجا دیگر این شبهه که برخی مثل زمخشری و … عنوان کرده‌اند که تیر را چگونه از پای علی(ع) در آوردند و متوجه نشده رنگ می‌بازد زیرا علی کسی است که با پیامبر جز در نبوت فرقی ندارد.
تعریف یوم التناد

وی در تبیین معنای واژه «یوم التناد» اظهار کرد: یوم التناد یعنی اینکه فرد جهنمی هر وقت بخواهد از آتش خارج شود، برایش مقدور نیست و نمی‌تواند فرار کند و هیچ راهی هم ندارد.