معجونی به نام ایرانیت، اسلامیت و غربیت

به گزارش پایگاه خبری مباحث به نقل از خبرگزاری فارس ، حجت‌الاسلام عبدالحسین خسروپناه، رئیس مؤسسه پژوهشی حکمت و فلسفه ایران چندی پیش مناظره‌ای با صادق زیباکلام استاد دانشگاه تهران داشت که بخش‌هایی از آن را مرور می‌کنیم:

سخن ما این نیست اسلامی که در بطن آن زندگی می‌کنیم همان اسلامی است که انسان را خوشبخت می‌کند، خیر! الان سبک زندگی بنده و دیگران یک معجونی از ایرانیت، اسلامیت و غربیت است.

یکی از عللی که اسلام راستین هم پیاده نکردیم این بوده که عقلانیت را کنار گذاشتیم همان نقد جدی که سید جمال‌الدین اسدآبادی بیان کردند که مشکل اساسی ما هم عقلانیت است همین باعث انحطاط ما شده است، غربی‌ها الان مرتب نشست می‌گذارند،‌ بحث هویت، خانواده و محیط زیست اینها را خودشان مطرح می‌کنند، حرف ما نیست.

یک زمانی همجنس‌گرایی در غرب جرم بود، بعد بیماری و بعد هم نهاد خانواده شد. غرب مدرن یک موقعیت و آسیب داشت جوامع اسلامی هم در این چند قرن اخیر موفقیت و آسیب داشتند، موفقیت غرب این بود که به عقل بها داد درحالیکه در دوره قرون وسطی و حتی بعد از آن به عقلانیت بهایی داده نشد، این امتیاز غرب بود و آسیبش این بود که یک بالش را شکست و آن هم وحیانیت بود ولی در بحث دنیوی با همان عقلانیت مشکلاتش را رفع کرد.

جوامع اسلامی قرآن و سنت را با قرائت صوفیانه مطرح کردند و عقلانیت را از بین بردند تهافت الفلاسفه را که فقط غزالی ننوشت، هفت نفر بعد از او هم نوشتند، فلسفه و عقلانیت آسیب یافت و تصوف رشد کرد، باز من نمی‌خواهم بگویم تصوف مطلقاً منفی است، اما می‌گویم عقلانیت عرضی را کنار گذاشتند، الان هم در جامعه اسلامی ایران عقلانیت طولی است نه عرضی. جامعه‌ای خوشبخت است که عقلانیت طولی و عرضی را با هم جمع کند و عقلانیت را کنار وحیانیت داشته باشد، ما هم در جامعه خودمان نتوانستیم چون اسلام ناقص التقاطی که آمیخته از آموزه‌های مختلف سبک زندگی‌ست پیاده کرده ایم.

نسخه خوشبختی بدون مذهب را روشنفکران ایرانی ارائه دادند در دوره مشروطیت و پهلویت جواب نداد ما که ۳۳ سال است انقلابمان پیش می‌رود،‌ صد و خرده‌ای سال  نسخه جامعه بدون مذهب جواب نداد.

بنده استدلال عقلی برای شما می‌آوردم که سعادت و خوشبختی انسان به سعادت دنیوی و اخروی با هم مربوط است. اگر قرار باشد ما یک زندگی خوشبخت به معنای ماتریالیستی داشته باشیم، نتیجه‌اش مشخص است دین نمیتواند بگوید که من با آخرت کار دارم ولی با دنیا کار ندارم چون اینها با هم مرتبط است